امروزه مقاطع فولادی دست دوم طرفداران زیادی دارد.
فولاد به دلیل مقاومت و استحکام بالا، چنانچه در شرایط مناسبی نگهداری شده باشد می تواند طول عمر بسیار بالایی داشته باشد.
از طرف دیگر از مهمترین عوامل از بین برنده ی فولاد رطوبت و تاثیر عوامل خورنده بر آن است.
چنانچه بتوان این عوامل را از فولاد دور نگه داشت در افزایش طول عمر آن بسیار تاثیرگذار است.
همین طول عمر بالا موجب شده است که بسیاری از مقاطع پس از اینکه در سازه ای مورد استفاده قرار گرفتند با تخریب سازه مجددا در محلی دیگر از آنها استفاده شود.
البته استفاده مجدد از محصولات فولادی به عنوان دست دوم مستلزم رعایت نکات و شرایطی است.
نمی توان هر مقطع فولادی دست دومی را بدون توجه به استانداردها و مقاومت و استحکام مورد نیاز در سازه جدید مورد استفاده قرار دارد.
در مورد لوله ها نیز همینطور است.
لوله گالوانیزه به دلیل اینکه دارای پوششی محافظ از جنس فلز روی است طول عمر بالایی دارد بنابراین ممکن است پس از چندین سال کار به عنوان لوله ی دست دوم در محل دیگری نیز از آن استفاده شود.
در استفاده مجدد باید حتما نکات ایمنی و قابل استفاده بودن لوله را در نظر گرفت تا از هر گونه خسارت احتمالی جلوگیری کرد.
در این مقاله ابتدا با لوله ی گالوانیزه آشنا خواهیم شد.
سپس در مورد لوله گالوانیزه دست دوم و کاربردهای آن توضیحاتی ارائه خواهد شد.
بیشتر بخوانید: استاندارد لوله های گالوانیزه
فولاد با تمام محاسنی که دارد یک عیب عمده دارد و آن آسیب پذیر بودن در برابر خوردگی ست.
به خصوص زمانی که این فلز در معرض رطوبت و عوامل طبیعی قرار بگیرد خوردگی و زنگ زدگی در آن شدت می گیرد.
این خوردگی می تواند باعث کاهش استحکام فولاد شود و در مواردی آن را بلااستفاده بگرداند.
به همین دلیل ذهن انسان از دیر باز درگیر روش هایی برای حفاظت از فلزات و به ویژه آهن در برابر خوردگی بوده است.
یکی از روش هایی که امروز از محبوبیت زیادی برخودار است استفاده از گالوانیزاسیون می باشد.
در گالوانیزاسیون لایه ای از فلز روی به عنوان پوشش بر سطح فولاد یا آهن قرار داده می شود.
روی از طریق حفاظت سدی و حافظت گالوانیک مانع از خوردگی آهن می شود و از آن در برابر عوامل خورنده محافظت می کند.
به لوله هایی که سطح آن ها از طریق فرایند گالوانیزاسیون پوشش داده شده است لوله گالوانیزه گفته می شود.
از روش های مختلفی برای ساخت لوله گالوانیزه استفاده می شود.
در روش گرم، لوله های از پیش ساخته شده بعد از طی مراحلی در حمامی از روی مذاب فرو برده می شوند.
دراثر این عمل لایه ای نازک از روی بر سطح فلز قرار می گیرد که نقش حفاظت از فلز پایه را بر عهده دارد.
در تولید گالوانیزه از روش سرد نیز استفاده می شود.
در این روش که به آن الکترگالوانیزاسیون گفته می شود از یک جریان الکتریکی در یک محلول الکترولیتی استفاده می شود و یون های روی به فلز پایه منتقل می شوند.
از لوله های گالوانیزه عموما در انتقال اب و به عنوان لوله های آبرسان استفاده می شود.
لوله های گالوانیزه در سیستم آبیاری نیز کاربرد دارند همچنین در سیستم های تهویه نیز مورد استفاده واقع می شوند.
تصویر شماره 1 – لوله گالوانیزه
بیشتر بخوانید: تفاوت لوله درزدار و لوله بدون درز چیست؟
لوله های گالوانیزه عمر نسبتا طولانی بین 10 تا 15 سال دارند.
در برخی موارد استفاده از لوله های گالوانیزه ی کارکرده پیش از آنکه طول عمر آنها به پایان برسد مقرون به صرفه تر از لوله های نو می باشد.
اما در استفاده از لوله ی گالوانیزه ی دست دوم باید به چند نکته توجه داشت.
لوله های گالوانیزه در اثر استفاده دچار محدودیت هایی می شوند به عنوان مثال لوله های گالوانیزه بسیار مستعد گرفتگی هستند.
عمده ترین دلیل گرفتگی این لوله ها به خصوص زمانی که به عنوان لوله ی آب گرم از آن ها استفاده می شود رسوب املاح موجود در آب است.
این گرفتگی به حدی جدی ست که حتی ممکن نیاز به رسوب زدایی از داخل لوله وجود داشته باشد.
از طرفی این گرفتگی موجود کاهش فشار آب می شود که با مشکلاتی همراه است.
در هنگام استفاده از لوله گالوانیزه دست دوم برای برخی کاربردها باید به این نکته توجه داشت که دارای رسوب، جرم و خرابی نباشد.
تصویر شماره 2 – رسوب داخل لوله گالوانیزه
از نکات دیگر در مورد استفاده مجدد از لوله گالوانیزه توجه به پوشش لوله است.
وجه تمایز لوله های گالوانیزه با لوله های فولادی داشتن پوشش روی است.
اگر این پوشش از بین برود هر چند باقیمانده روی نقش حفاظت گالوانیک خود را انجام می دهد اما از کیفیت لوله کاسته می شود.
مساله دیگر نوع لوله است.
لوله های گالونیزه سرد در دمای پایینتری آبکاری می شوند و عمر مفید کمتری نسبت به لوله های گالوانیزه گرم دارند.
در زیر خاک عمر این لوله ها نهایتا 3 یا 4 سال است و روی خاک مرطوب به عنوان مثال در گلخانه ها حداکثر 5 سال دوام دارند.
لوله های گالوانیزه گرم مقاومت بیشتری دارند.
در هنگام خرید و یا استفاده از لوله گالوانیزه دست دوم بهتر است به نوع آن توجه داشت.
لوله های گالوانیزه به طور عمده در انتقال سیالات مانند آب و گاز مورد استفاده قرار میگرند.
لوله ی گالوانیزه دست دوم را نیز می توان برای انتقال آب مورد استفاده قرار داد.
اما باید برای این مساله به کیفیت لوله توجه داشت.
بهتر است لوله های گالوانیزه ی برای انتقال آب به صورت روکار مورد استفاده قرار بگیرند و پیش از استفاده از نظر خوردگی، رسوب، خرابی و نشتی بررسی شوند.
از لوله های دست دوم می توان برای انتقال آب در صنایع کشاورزی یا حصار کشی مناطق مختلف زمین نیز استفاده کرد.
با توجه به استانداردهای سخت گیرانه و خطرات احتمالی که در انتقال گاز وجود دارد بهتر است از لوله های دست دوم برای انتقال گاز استفاده نشود.
لوله های گالوانیزه دست دوم به دلیل زنگ زدگی داخلی می توانند باعث تغییر مزه آب بشوند، همچنین محیط مستعدی برای رشد باکتری ها هستند.
بنابراین برای انتقال آب آشامیدنی نیز بهتر است مورد استفاده قرار نگیرند.
از دیگر کاربردهای لوله های گالوانیزه، استفاده به عنوان محافظ کابل های شبکه برق و پایه فنس است.
لوله های دست دوم به شرط دارا بودن استحکام لازم می توانند مورد استفاده واقع شوند.
لوله ی گالوانیزه دست دوم قیمت کمتری نسبت به لوله گالوانیزه نو دارد و همین مساله باعث جذابیت استفاده از آن در برخی کاربری ها شده است.
قطعا قیمت لوله گالوانیزه دست دوم تابعی از کیفیت آن و همچنین قیمت لوله گالوانیزه در بازار است.
تغییرات قیمت لوله نیز می تواند بر قیمت لوله گالوانیزه دست دوم تاثیر گذار باشد.
